H κατάκτηση της ελληνικής Χερσονήσου: Λατίνοι και Οθωμανοί

 "Μέσα σε δυο αιώνες (15^ος - 17^ος αιώνας) οι Οθωμανοί Τούρκοι κατέκτησαν ολόκληρη σχεδόν την ελληνική Χερσόνησο. Ορισμένες όμως περιοχές παρέμειναν, ήδη από το 1204, για μεγαλύτερο ή μικρότερο χρονικό διάστημα στην κυριαρχία των Λατίνων και κυρίως των Βενετών, των Γενουατών και των Φράγκων"

Οι κατακτήσεις των Οθωμανών και των Λατίνων τον 16ο αιώνα

 Οι Λατίνοι σταυροφόροι, μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204), κυρίευσαν βυζαντινά εδάφη και δημιούργησαν βασίλεια και ηγεμονίες. Όταν οι Οθωμανοί Τούρκοι κατέλαβαν  την Κωνσταντινούπολη το 1453, πολλές περιοχές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όπου ζούσαν ελληνικοί πληθυσμοί, βρίσκονταν  ήδη κάτω από λατινική κυριαρχία. Η κυριαρχία αυτή, κυρίως των Βενετών, συνεχίστηκε και κατά τους επόμενους αιώνες, στα νησιά και στις παραθαλάσσιες περιοχές. 


Στις αρχές του 18ου αιώνα οι Οθωμανοί Τούρκοι νίκησαν τους Βενετούς και ολοκλήρωσαν την κατάκτηση των περιοχών που ζούσαν  ελληνικοί πληθυσμοί. Εξαίρεση αποτελούν τα Επτάνησα που παραμένουν στην κατοχή της Βενετίας μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα και μετά περνούν στην κατοχή των Γάλλων και των Άγγλων. 

 

Οι Οθωμανοί Τούρκοι δημιούργησαν ένα τεράστιο πολυεθνικό κράτος που έφτασε να απλώνεται από τη Βόρεια Αφρική ως την Κεντρική Ευρώπη και από την Αδριατική ως την Περσία. Σε αυτό το κράτος όσοι ήταν μουσουλμάνοι είχαν περισσότερα δικαιώματα, όλοι οι υπόλοιποι έπρεπε να πληρώνουν μεγαλύτερους φόρους και υπάγονταν στη διαδικασία του παιδομαζώματος.  Οι ελληνικοί πληθυσμοί μειώθηκαν δραματικά τους πρώτες αιώνες της οθωμανικής κυριαρχίας και πολλοί αναγκάστηκαν να μετακινηθούν από τις πόλεις και τις πεδιάδες και να ζήσουν στις πιο φτωχές ορεινές περιοχές. 

Οι ποπολάροι

Αρκετά προβλήματα αντιμετώπιζαν και οι Έλληνες υπήκοοι των Βενετών. Έως τον 16^ο αιώνα δεν τους επιτρεπόταν η συμμετοχή στη διοίκηση, ενώ οι Βένετοι κατείχαν τα ανώτερα θρησκευτικά αξιώματα και την περιουσία της Εκκλησίας. Αυτοί οι περιορισμοί, σε συνδυασμό με άλλες διακρίσεις, όπως η βαριά φορολογία και η συμμετοχή σε αγγαρείες για την κατασκευή δημοσίων έργων, προκαλούσαν συχνά διαμαρτυρίες ακόμη και εξεγέρσεις εναντίον των κατακτητών, με γνωστότερη την εξέγερση στη Ζάκυνθο το 1628, γνωστή ως «ρεμπελιό των ποπολάρων».


Ιστορικό εργαστήρι μέσα από τις πηγές 

1. Διαβάζω το παρακάτω απόσπασμα και απαντώ στις ερωτήσεις

«Η βενετική διοίκηση και η ξένη ειδικότερα διοικητική αριστοκρατία των νησιών επιδίωξαν από την αρχή συμμαχία με τους ντόπιους άρχοντες των νησιών και [...] εκμεταλλεύονταν περίπου το 97% του ντόπιου
πληθυσμού, που δεν είχε τη δυνατότητα να ενταχθεί στο προνομιούχο τμήμα των κατοίκων τους. Αντίθετα, οι «ποπολάροι» (η μεσαία και η Τρίτη τάξη) της Χώρας (πρωτεύουσας κάθε νησιού) και οι αγροτοχωρικοί, ειδικότερα της υπαίθρου (εξοχής), παρέμεναν πολιτικά και κοινωνικά απομονωμένοι στο δικό τους περίγυρο ...» Λεοντσίνης Γ., Ζητήματα επτανησιακής κοινωνικής
ιστορίας, Αθήνα 1991, σ. 27.


α. Ποιες κοινωνικές ομάδες συγκροτούν την κοινωνία των Επτανήσων στα χρόνια της Βενετοκρατίας.
β. Τι σου θυμίζει η παραπάνω διαίρεση σε σχέση με όσα έμαθες στην Πρώτη Ενότητα;




 Στα χρόνια της βενετικής κατάκτησης μέχρι το 1699, στην Κρήτη, θα αναπτυχθεί η λογοτεχνία, η ποίηση και το θέατρο. Θα γραφτούν πολύ σημαντικά λογοτεχνικά έργα όπως η Ερωφίλη και ο Ερωτόκριτος .