Ενότητα 4 Κεφάλαιο 4: Η βασιλεία του Γεωργίου Α

Η Αθήνα το 1860

Το 1863 μετά την απομάκρυνση του Όθωνα, νέος βασιλιάς των Ελλήνων εκλέχτηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις ο Δανός πρίγκιπας Γεώργιος. Όταν ο Γεώργιος έφτασε στην Ελλάδα, είχε ήδη συγκληθεί Εθνοσυνέλευση με σκοπό την ψήφιση νέου συντάγματος. Το νέο πολίτευμα της χώρας είναι η βασιλευόμενη δημοκρατία. Το σύνταγμα του 1864 είναι ένα από τα πιο δημοκρατικά της εποχής του και ενίσχυσε γενικά τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς, δηλαδή τη βουλή, τα κόμματα και την κυβέρνηση. Το νέο σύνταγμα καθιέρωσε την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, εξασφάλισε περισσότερο από πριν τις ατομικές και πολιτικές ελευθερίες και καθιέρωσε την καθολική και μυστική ψηφοφορία για όλους τους άντρες που ήταν πάνω από 21 ετών.

Γεώργιος Α

Το πολίτευμα έγινε ακόμη πιο δημοκρατικό την επόμενη δεκαετία, καθώς έπειτα από ενέργειες ενός νέου πολιτικού του Χαρίλαου Τρικούπη καθιερώθηκε η αρχή της πλειοψηφίας ή της δεδηλωμένης (1875). Σύμφωνα με αυτήν, ο βασιλιάς ήταν υποχρεωμένος να αναθέτει την κυβέρνηση στο κόμμα που είχε τους περισσότερους βουλευτές στη Βουλή. Στην πολιτική αυτή την περίοδο θα κυριαρχήσουν δύο μεγάλα κόμματα που θα εναλλάσσονται στην εξουσία, το Νεωτεριστικό κόμμα του Τρικούπη και το Εθνικό Κόμμα του Θεόδωρου Δελιγιάννη.


Το 1871 θα υλοποιηθεί η αγροτική μεταρρύθμιση, με την οποία θα μοιραστούν τα εθνικά κτήματα στους ακτήμονες αγρότες. Με την αγροτική μεταρρύθμιση, η μικρή ιδιοκτησία που την καλλιεργεί μια οικογένεια θα κυριαρχήσει στην ελληνική ύπαιθρο. Η αγροτική παραγωγή συνεχίζει να είναι η κύρια απασχόληση των Ελλήνων, καθώς 8 στους 10 Έλληνες, αυτή την περίοδο, είναι αγρότες. Μετά το 1860 αναπτύσσεται ωστόσο η βιοτεχνία, η ναυτιλία και δημιουργούνται τα πρώτα εργοστάσια. Έτσι αρχίζουν να αναπτύσσονται και οι πόλεις και κυρίως η Αθήνα που τη δεκαετία του 1870 έχει περίπου 70.000 κατοίκους. Η ανάπτυξη όμως αυτή γίνεται χωρίς σχέδιο και οργάνωση και οι φτωχοί άνθρωποι ζουν σε πολύ κακές συνθήκες, χωρίς δημόσιες υποδομές (ύδρευση, αποχέτευση, σχολεία) και υποφέρουν συχνά από πολύ σοβαρές ασθένειες, όπως η φυματίωση.

Χαρίλαος Τρικούπης

Σε όλη αυτή την περίοδο θα κυριαρχήσει ο αλυτρωτισμός και η Μεγάλη Ιδέα. Η Μεγάλη Ιδέα σήμαινε ότι το ελληνικό κράτος έπρεπε να επιδιώξει την επέκταση των συνόρων του και την απελευθέρωση όλων των Ελλήνων που συνέχιζαν να ζουν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Μεγάλη Ιδέα έγινε αποδεκτή από την ελληνική κοινωνία, υιοθετήθηκε ως επίσημη κρατική πολιτική και σφράγισε τη ζωή και την ιδεολογία του ελληνισμού μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Οι Έλληνες που ζούσαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία ονομάστηκαν αλύτρωτοι, επειδή δεν είχαν, ακόμη, "λυτρωθεί", δηλαδή απελευθερωθεί, από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Το 1881 μάλιστα το ελληνικό κράτος θα μεγαλώσει, καθώς και η Θεσσαλία θα περάσει στον έλεγχο του ελληνικού κράτους.


Ερωτήσεις Κατανόησης
1. Ποιες πολιτικές αλλαγές υπήρξαν με το Σύνταγμα του 1864;

2. Ποιο μεγάλο πρόβλημα επίλυσε η αγροτική μεταρρύθμιση;

3. Τι ήταν η Μεγάλη Ιδέα;


Ιστορικό εργαστήρι μέσα από πηγές .


Παρατηρώ τις δύο εικόνες . Και οι δύο είναι από την Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα. Ποιες διαφορετικές κοινωνικές ομάδες ανθρώπων διακρίνω. Σε τι διαφέρει η ενδυμασία τους και οι ασχολίες τους; Τι μπορώ να συμπεράνω για την ποιότητα ζωής τους;