Ενότητα 3 Κεφάλαιο 10. Ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο και η έξοδος του Μεσολογγίου

Η έξοδος του Μεσολογγίου

Το χειμώνα 1825 ο Ιμπραήμ αποβιβάστηκε στην Πελοπόννησο με άριστα οργανωμένο και εξοπλισμένο στρατό. Την ίδια στιγμή οι Έλληνες Επαναστάτες ήταν διχασμένοι από τον εμφύλιο πόλεμο και η ελληνική κυβέρνηση συνέχιζε να κρατά στη φυλακή τον Θ. Κολοκοτρώνη. Σε μικρό χρονικό διάστημα ο Ιμπραήμ με λεηλασίες και καταστροφές κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου.


Ο υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης Παπαφλέσσας οχυρώθηκε με τους άντρες του στο ορεινό χωριό Μανιάκι, αποφασισμένος να μην αφήσει τον Ιμπραήμ να περάσει στο εσωτερικό της Πελοποννήσου. Δίνοντας άνιση μάχη στα τέλη Μάη του 1825 ο Παπαφλέσσας και οι συμπολεμιστές του έχασαν τη ζωή τους. Μετά την ήττα στο Μανιάκι, ο Κολοκοτρώνης αποφυλακίστηκε και με την τακτική του κλεφτοπολέμου προσπάθησε να περιορίσει την υποχώρηση της Επανάστασης στην Πελοπόννησο.

Ο Παπαφλέσσας

Στη Στερεά Ελλάδα, ο Κιουταχής ξεκινά με πολυπληθή στρατό από τη Λάρισα, υποτάσσει πολλές περιοχές της Ρούμελης και πολιορκεί την πόλη του Μεσολογγίου από τον Απρίλη του 1825. Η πολιορκία κράτησε περίπου ένα χρόνο. Τον Δεκέμβρη του 1825, ο τουρκικός στρατός ενισχύθηκε από τις δυνάμεις του Ιμπραήμ, ο οποίος ανέλαβε και την ηγεσία της πολιορκίας. Οι υπερασπιστές της πόλης χωρίς οικονομικούς πόρους, τροφή και πολεμοφόδια αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την πόλη με μυστική βραδινή έξοδο.

Η έξοδος του Μεσολογγίου πραγματοποιήθηκε στις 10 Απριλίου του 1826 και αποτελεί το συγκλονιστικότερο γεγονός της Επανάστασης που ενέπνευσε τον ποιητή Διονύσιο Σολωμό να γράψει το ποίημά του “Ελεύθεροι Πολιορκημένοι”. Ελάχιστοι κατάφεραν να σωθούν από την έξοδο. Η πόλη κυριεύθηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς. Πολλοί άνθρωποι, κυρίως γυναίκες και παιδιά, αιχμαλωτίστηκαν και πουλήθηκαν ως δούλοι.

Μετά και την πτώση του Μεσολογγίου, διαγράφεται πλέον η προοπτική της ήττας της Ελληνικής Επανάστασης, καθώς οι περισσότερες εστίες της επαναστατικής εξέγερσης είχαν υποχωρήσει.

Διονύσιος Σολωμός

Ερωτήσεις Κατανόησης

1. Ποια γεγονότα εκμεταλλεύτηκε ο Ιμπραήμ στην εκστρατεία του στην Πελοπόννησο;

2. Ποια ήταν η  έκβαση της μάχης στο Μανιάκι;

3. Γιατί πιστεύετε ότι ο Σολωμός έδωσε τον τίτλο “Ελεύθεροι Πολιορκημένοι” στο ποιητικό έργο του που είναι αφιερωμένο στο Μεσολόγγι;

 Η ιστορία μέσα στη λογοτεχνία

Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι είναι από τα κορυφαία έργα του Σολωμού και της νεοελληνικής ποίησης γενικότερα. Μπορούμε επίσης να πούμε ότι είναι το έργο ζωής του Σολωμού, αφού, όπως φαίνεται, τον απασχόλησε σε όλη τη διάρκεια της ώριμης ποιητικής του περιόδου.

Θέμα του είναι ο ηρωικός αγώνας των Μεσολογγιτών κατά τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-1826) ως την απεγνωσμένη έξοδο, την παραμονή των Βαΐων. Ο ποιητής ξεκινώντας από το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός ανάγεται στον αγώνα του ανθρώπου για την ηθική, την εσωτερική του ελευθερία.

 Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει·
Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει.
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε· στα μάτια η μάνα μνέει·
Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει:
«Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ' έχω γω στο χέρι;
Οπού συ μου 'γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει».